Nedenleri

Uyku apnesi sendromu nedenlerine nazaran, santral (merkezi), obstrüktif (tıkayıcı) ve bu ikisinin birlikte görüldüğü karma tip olmak üzere üç farklı başlık altında kıymetlendirilebilir. Santral uyku apnesi sendromunda beynin nefes al komutu vermediği ve teneffüsün beyin kaynaklı durduğu uykuda teneffüs bozukluğuna denir.

Tıkayıcı uyku apnesi sendromunda ise genellikle üst teneffüs yolunun büyümüş bademcikler, yumuşak damak sarkması yahut kiloya bağlı olarak daralmasından ötürü kaynaklanır.

Tıkayıcı uyku apnesi sendromu erkeklerde daha sık görülmesine karşın, bayanlarda da menopoz periyodunda kendini gösterebilmektedir. Çeşitli hormonların, kilonun ve anatomik faktörlere bağlı olarak hava yollarında tekrarlayan daralmaların ve kapanmaların olmasıdır.

Uyku apnesi uyku sırasında teneffüsün kesintilere uğramasına neden olur. Uyku apnesi sendroumu; yüksek sesle horlayan, çok kilolu, yüksek tansiyonlu, burun yahut boğaz bozukluğu olan bireylerde daha fazla görülür. Uyku apnesi, kanda düşük düzeylerde oksijen ve yüksek düzeylerde karbondioksite neden olur.

Burnun içinden başlayarak ağız içine kadar uzanan ve hava yollarını daraltan tüm teneffüs hastalıklarına bağlı durumlar uyku apnesine neden olabilir.

Uyku apnesi yüksek tansiyon ve sistemsiz kalp atışı, kalp krizi ve inme yahut gündüz uyku hali ile bağlı olabilir. Uyku apnesi genellikle uyku problemlerine bağlı öteki hastalıklar sebebiyle gelişebilir. Nedeni tam olarak bilinmese de uyku apnesine yol açabilecek birtakım durumlar ise;

• Başka bir uyku bozukluğuna bağlı rahatsızlıklar
• Üst solunum yollarına bağlı hastalıklar
• İlaç kullanımı
• Madde bağımlılığı
• Aşırı kilolu olmak
• Büyümüş adenoidlerdir (geniz eti)

Belirtiler

Uyku apnesinin esas belirtileri ortasında uykuda teneffüs durması gelmektedir. Bu hastalığa sahip bireylerin birden fazla gece uykularında teneffüslerin durduğunu fark etmezler.

Vücut teneffüs yapmayı durdurunca beyin uyandırma komutu verir. Uyku apnesine sahip şahıslar gece tekraren uyanabilir ama bunu fark etmeyebilirler. Uyku apnesine sahip olan şahıslarda görülen mümkün belirtiler aşağıdaki üzeredir;

• Gündüz uykusuzluk
• Baş ağrısı
• Sinirlilik
• Konsantrasyon eksikliği
• Hafıza sorunları
• Horlama
• Boğaz ağrısı
• Ağız kuruluğu
• Yüksek tansiyon
• Kalp ritim bozukluğu

Tanı Yöntemleri

Uyku ile uzun periyotta şikayetleri olan bireylerin en kısa müddette bir doktora görünmeleri gerekiyor.

Hekiminiz öncelikle tıbbi hikayenize başvuracak ve akabinde fizik muayene uygulayacak. Uyku apnesi kuşkusu halinde genellikle istenen test halk ortasında uyku testi olarak bilinen polisomnografidir.

Uyku laboratuvarında bedene yerleştirilen elektrotlarla hastanın uykusu izlenmesiyle uygulanan bu test, uyku apnesi tansının konmasında yararlı olduğu üzere, apnenin hangi çeşit olduğunun tespit edilmesinde de işe yarıyor.

Hastanın talebine nazaran doktorunda uygun görülmesiyle birlikte Polisomnografi testleri testler konutta de yapılabiliyor. Uykudan 1 saat evvel bedene bağlanan elektrotlar yaklaşık 6 ila 7 saat müddetince kayıt alabilir. 4 saatlik bir uyku sonuç almak için epeyce kafidir.

Apne ve hipoapnenin sayıları teşhis koymada en değerli etkenlerden biridir. Apne, uyku esnasında teneffüsün durması, hipoapnesi ise yavaşlamasıdır. Şayet kişinin, bir saatlik vakit diliminde beşten fazla defa teneffüsü durmuşsa o şahsa uyku apnesi tanısı konulabilir.

Tedavi Yöntemleri

Uyku apnesi, tedavi edilmesi gereken önemli bir uyku bozukluğudur. Tedavisi, apne çeşidine, apnenin derinliğine ve kişinin teneffüs yollarının özelliğine nazaran çeşitlenir.

CPAP ismi verilen bir “hava makinesi” bu tedavi yollarından biridir. Bu aygıta bağlı bulunan maske hastaya takılır ve doktor tarafından belirlenen basınçlı havaya hastaya iletir.

Cihaz gece boyunca kullanılır ve basınçlı hava sayesinde teneffüs yollarının kapanması önlenir. Böylece hasta uykusunda nefes durması üzere meseleler yaşamaz ve uyku tertibi daha kaliteli hala gelir.

Ayrıca uyku apnesi hastası olan bireylere hayat stillerinde da değişiklik yapmaları önerilmektedir. Horlamanın azaltılması ve uyku apnesi semptomlarınızı uygunlaşması için bireylerin ömür üslubunda yapacakları değişikliklerde son derece kıymetlidir.

Horlama yahut uyku apnesi sendromu yaşayan bireylere öncelikle sigara ve alkolü bırakmaları, kilolarını denetim altına almaları, sistemli olarak spor yapmaları, uykudan çabucak evvel ağır yemekler yememeleri, yan konumda uyumaları üzere kolay ancak hayatlarını kolaylaştırmayı sağlayan tekliflerde bulunuyor.

Bazı hastalara diş doktoru tarafından, alt çeneyi öne iterek hava yolunu açmaya yarayan özel bir aparat hazırlanıyor.

Son olarak uyku apnesi sendromunda üstteki tedavi seçeneklerinin olumsuz sonuç alınması durumunda yahut boğaz yapılarının (geniz eti, küçük dil) hava yolunu tıkadığı durumlarda boğazda uyku sırasında hava yolunu daraltan dokuların azaltılması yahut büsbütün ortadan kaldırılmasını içeren bir operasyon planlanabilmektedir.