Konstipasyon (kabızlık/dışkılama güçlüğü)

Konstipasyon; halk ortasında “kabızlık” olarak da bilinen dışkılama güçlüğüdür.

Kabızlık; tüm dünyada, her yaştan bireyin vakit zaman yaşayabileceği bir durumdur.

Geçici olabileceği üzere kronik olarak da ortaya çıkabilir ve bağırsak sıhhatini olumsuz etkileyebilir.

Araştırmalara nazaran; tüm dünyada kronik kabızlık yaşayanların oranı yaklaşık %14’tür.

Özellikle yaş ilerledikçe, birtakım bağırsak hastalıklarına bağlı olarak da kabızlık riski artabilmektedir.

Konstipasyon (Kabızlık) Nedir?

Tıp lisanında konstipasyon olarak isimlendirdiğimiz durum, halk ortasında “kabızlık” olarak bilinmektedir.

Konstipasyon mana olarak dışkılama zahmetini söz eder.

Bugüne kadar yapılan tıbbî çalışmalarda kabızlık; dışkılama sayısı, sert dışı ve ıkınma gereksinimi üzere farklı ölçütlere nazaran değerlendirilmiştir.

2000 yılında, Roma Çokuluslu Konsensüsünde belirlenen kriterlere nazaran ise

*Haftada 3 seferden az dışkılama

*Dışkılamaların %25’i ve daha fazlasında ıkınma

*Dışkılamaların %25’inde sert dışkılama

*Dışkılamaların %25’inde bağırsağın tam boşalmaması hissi konstipasyon yani kabızlık belirtileri olarak kabul edilmektedir.

Kabızlık Neden Olur?

Yediğimiz tüm besinler, öncelikle ince bağırsaklar tarafından sindirilir. Sindirimi gerçekleşen yiyeceklerin sıvı artıkları ise kalın bağırsağa gönderilir ve burada emilimi gerçekleşir.

Kalan ağır ve katı birikinti, rektum bölgesinde toplanır ve vakti geldiğinde dışkılama yolu ile dışarı atılır.

Sağlıklı bir vücutta, 3 günde en az 1 sefer dışkılama olmalıdır.

Dışkı hafif yumuşak yapılı olmalı ve dışkılamadan sonra tüm bağırsakların boşaltıldığı hissedilmelidir.

Eğer tükettiğimiz yiyecekler dışkının kütlesel hâlde birikmesine neden oluyorsa ve sindirim süreci sağlıklı bir formda gerçekleşmiyorsa, kabızlık ortaya çıkabilir.

Bu durum; beslenme biçimimizin bağırsak sıhhati üzerindeki tesirlerini de ortaya koyar.

Düzenli beslenme ve antrenman alışkanlığı olmayan bireylerde, kabızlık daha sık görülür.

Bununla birlikte bağırsak ve sindirim sistemindeki kimi önemli rahatsızlıklar da konstipasyona (kabızlığa) neden olabilmektedir.

Kabızlığın nedenleri;

*Lifli ve posalı besinlerin gereğince tüketilmemesi

*Hareketsiz ömür biçimi

*Sıvı tüketiminin yetersiz olması

*Hipotiroidi, diyabet, üzere metabolik rahatsızlıklar

*Kalın bağırsak ile ilgili hastalıklar, pelvik taban kaslarının fonksiyonunu yerine getirememesi

*Kolon ve rektum kanseri

*Makat kanseri

*Rektum sarkması üzere anatomik nedenler

*Crohn hastalığı

*Anal fistül/fissür, hemoroid olarak sıralanabilir.

*Bununla birlikte ruhsal durumlar ve hayat biçimindeki değişiklikler (şehir değişikliği, uykusuzluk, ağır iş temposu, gerilim de bağırsak hareketlerini etkileyebilir ve akut kabızlığa neden olabilir.

Kabızlık için Ne Vakit Doktora Gitmek Gerekir?

Kabızlık sorunu, birden fazla kişinin vakit zaman yaşayabileceği bir sorundur.

Birçok kişi, konstipasyonun nedenlerini varsayım edebilir ve hayat biçimini tertibe sokarak şikâyetleri denetim altına alabilir.

Ancak kabızlığın uzun mühlet devam etmesi, ciddiye alınması gereken bir durumdur.

*Bulantı ve kusma

*karın ağrısı

*Dışkıda incelme, dışkının yapısında değişmeler

*Dışkılama sırasında kan görülmesi

söz konusu olduğunda, vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurmak gerekir

Kabızlık Tanısı Nasıl Konulur?

Basit tedavi metotlarına karşın kabızlık sorunlarının devam etmesi; bağırsak ve sindirim sistemindeki farklı rahatsızlıkların habercisi olabilir.

Bu nedenle kabızlık teşhisinde gelişmiş görüntüleme sistemlerinden de yardım alınabilir.

Kolonoskopi: Ucunda mikro kamera bulunan, “kolonoskop” isimli aygıtla makat bölgesinden girilip, bağırsakların incelenmesidir.

Kabızlık teşhisinde en sık kullanılan usuldür.

Baryumlu grafi: Rektum ve kolon bölgesine boyayıcı özelliği olan, özel bir unsur verilmesi ve röntgen çekilmesi sürecidir.

Özellikle bağırsaktaki kitle ve darlık sorunlarının teşhisinde değerlidir.

Bu usullerin dışında “anorektal manometri” ve “defekografi” de teşhis sürecinde kullanılabilir ve dışkılama sırasında makatın durumu net bir formda tahlil edilebilir.

Konstipasyon Tedavisi

Konstipasyon tedavisinde öncelikle diyet, bol sıvı tüketimi ve nizamlı antrenman tavsiye edilmektedir.

Tam tahıllı ekmekler, zerzevat ve meyvelerden oluşan öğünler, bol su tüketimi ile desteklenmelidir.

Bağırsak hareketleri tertibe girdiğinde, kabızlık şikâyeti de genelde zaten kaybolur.

Bu süreçte destekleyici olması ismine laksatif ilaçlardan da yardım alınabilir.

Ancak kabızlığın altında rektum ve kolon ile ilgili daha önemli sorunlar yatıyorsa kesinlikle bu rahatsızlıkların tedavi edilmesi gerekir.

Bu noktada, proktoloji alanında uzman bir cerrahın planlaması ve tecrübesi sayesinde kabızlık şikâyetleri ortadan kaldırılabilir.

Kabızlığın sebebi bağırsak fıtığı ise öncelikle uygun diyet unsurları, bağırsak alışkanlığının düzenlenmesi,biofeedback teknikleri denenmektedir.

Bunlara cevap vermediği durumlarda hastanın şikayetlerinin varlığı, ömür kalitesini bozması durumunda uygun cerrahi (laparoskopik /robotik Ventral mesh rektopeksi (LVMR), Transperineal mesh ile tamirat, STARR/TST prosedürü) ile sorun ortadan kaldırılabiliyor.

8Kabızlığın nedeni bağırsak peristaltizminin (boşalma tarafında kasılma gücünün azlığı olarak tespit edildiğinde (yavaş geçiş vakitli konstipasyon), sakral hudutların elektromanyetik olarak uyarılması (posterior tibial hudut stimulasyonu-PTNS) üzere gelişmiş tekniklerle tedavi edilmekte.

İleri Yaşta kolonda divertiküller (baloncuklar) nedeniyle kabızlık gelişmişse, hastaya posalı beslenme önerilir.

Ayrıca bağırsak kaslarını düzenleyen birtakım ilaçlardan yararlanılır.

Hastalığın, bağırsağı ileri derecede daraltması nedenine yönelik tedavilere karşılık vermeyen hastalarda, ameliyat gerekebilmektedir.

Kaynak: Doktor Sitesi