Astım nedir?

Astım hava yollarının hassaslığının artmasına bağlı olarak gelişen kronik bir hastalıktır. Tekrarlayan öksürük ve hışıltı ile karakterizedir. Astımda hem büyük hem küçük hava yolları etkilenebilir. Astım her yaşta görülebilirse de hadiselerin %30’u hayatın birinci yılında ortaya çıkar. Son yıllarda tüm alerjik hastalıklarda olduğu üzere astım görülme sıklığı da artmıştır. Hastalık sıklığında artış nedeni olarak kapalı ortamlarda yaşama, mesken tozları ve akarlar üzere konut içi alerjenlere maruziyet sorumlu tutulmaktadır.

Astımda hava yollarında daralma ve krizler halinde ataklar tipiktir. Astımlı hastalarda bronşlarda mikrobik olmayan iltihap vardır. Buna bağlı olarak bronşlarda salgılar artar, bronş duvarı kasılır ve hasta astım atağı geçirir . Toz, duman, koku, polenler atağı başlatabilir. Astım alerjiye bağlı olabileceği üzere alerjiden bağımsız gelişebilir.

Alerjik astım nedir?

Bayanlarda daha sık görülen alerjik astım, bilhassa bahar aylarında kendini gösterir. Alerjik astıma sıklıkla alerjik rinit eşlik eder. Alerjik astım, alerjik faktörlere bağlı gelişen bir astım çeşididir.

Astımın nedenleri nelerdir?

• Ailede astım varlığı
• Solunum yoluyla toz ve kimyasal maddeler maruz kalan meslekler
• Bebeklik döneminde alerjenlere maruz kalma
• Bebeklik döneminde ağır solunum yolu hastalıkları geçirmek
• Annenin gebeyken sigara içmesi
• Yoğun sigara dumanına maruz kalma

Astım belirtileri nelerdir?

Astım hastaları ataklar ortasında genellikle rahat olur. Astımın tetiklendiği durumlarda bronşlarda ödem ve salgı artışı olur. Buna bağlı öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı ortaya çıkar. Şikayetler gece yahut sabaha karşı şiddetlenir. Belirtiler zaten düzelebileceği üzere hastaneye yatış gerektirecek kadar şiddetli olabilir. Öksürük genellikle kuru ve balgamsızdır. Soluk alıp verirken ıslık sesi duyulabilir.

Astım tanısı nasıl konur?

Astım tanısı konulmadan evvel doktor, hastadan ayrıntılı bir hikaye alır. Öksürük ataklarının sıklığı, haftada kaç kere ortaya çıktığı, atağın gece yahut gündüz yaşanması, ailede astım varlığı ve başka alerjik belirtiler sorgulanır. Atak esnasında muayene edilen bir hastanın bulguları tipiktir. Teneffüs işlev testi, alerji testi, burun salgı testi ve akciğer grafisi, yapılabilecek tetkikler ortasındadır.

Astım tedavisi nasıl yapılır?

Astım tedavisi planlanırken hastalığın tartı derecesine nazaran tedavi planlanır. Şayet alerjik astım düşünülüyor ise alerji ilaçları verilir. Ataklar esnasında hastayı rahatlatmak için teneffüs yoluyla uygulanan spreyler kullanılır. Kortizon, tedavide değerli rol oynar. Hem sprey biçiminde hem de ağızdan uygulanabilir. Tedavinin başarısı, hastanın geçirdiği atak sayısının azalmasına nazaran belirlenir.

Astımlı hastalar nelere dikkat etmelidir?

• Özellikle yatak odasında halılar, kilimler, kadife perdeler, peluş oyuncaklar gibi toz tutan eşyalar kaldırılmalıdır. Yatak ve yorgan, yün ya da pamuk yerine sentetik olmalıdır. Çift nevresim kullanmak faydalı olabilir. Çarşaf ve nevresimler, haftada bir 50 derecede yıkanmalıdır. Halılar güçlü elektrikli  süpürgelerle temizlenmelidir. Ev ortamı nemli olmamalıdır ve iyi havalandırılmalıdır.
• Alerjik astımı olanlar bahar aylarında araba ve evlerin pencerelerini kapalı tutmalıdır. Evde mümkünse evcil hayvan bulundurulmamalıdır. Polen mevsiminde maske kullanılabilir. Dışarıdan gelindiğinde kıyafetler değiştirilmeli ve yıkanmalıdır. Üzerinde küf ve mantar üremiş eşyalar evden uzaklaştırılmalıdır.
• Astımlı hastalar sigara içmemeli ve sigara içilen ortamlarda bulunmamalıdır.
• Astımlı hastalar solunum yolu hastalıklarına daha kolay yakalanırlar. Bu nedenle her yıl eylül- ekim aylarında grip aşısı yaptırmaları uygun olur. Enfeksiyon durumlarında uygun antibiyotik yanında ilaç dozları artırılır. Soğuk havadan kaçınmak doğru olacaktır.
• Bazı astımlı hastalarda egzersiz astım atağını başlatabilir. Bu nedenle egzersize başlamadan önce solunum yolunu genişletici ilaç almalarında fayda vardır. Tozlu ortamlarda egzersizden uzak durmak gerekir.
• Bazı astımlı hastalarda mide reflüsü bulunur. Mide reflüsü atakları artırabilir. Bu nedenle uygun şekilde tedavi edilmelidir.
• Astım hastalığı çocuk hekimleri, iç hastalıkları uzmanı, göğüs hastalıkları uzmanı ve alerji uzmanı tarafından takip ve tedavi edilebilir. Sağlıklı günler dileriz